Amaç: Coronavirus disease-2019 (COVID-19) pandemisi sürecinde, Alzheimer Hastalığı (AH) ve diğer demanslılar gerek ileri yaşları, gerek eşlik eden komorbiditeleri gerekse infeksiyon korunma kurallarına uyum sorunları açısından büyük risk altındadır. Bu duruma ek olarak sosyal izolasyon veya karantina gibi halk sağlığı müdahalelerinin de, demans hastalarının bilişsel ve psikiyatrik durumları üzerinde negatif etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma ülkemizde COVID-19 salgın sürecinde demans hastalarının nöropsikiyatrik açıdan nasıl etkilendiğini saptamak amacı ile planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma; çok merkezli, randomize, prospektif, kesitsel, hasta veya yakınını ile yüz yüze görüşme sırasında hekim tarafından, dijital ortamda doldurulan bir anket çalışması olarak dizayn edilmiştir. Çalışma grubundaki toplam 235 (134 kadın, 101 erkek) olgunun yaş ortalaması 77±8yıl ve eğitim süresi 5.7±7 yıldır. Katılımcıların birincil bakıcılarından katılımcılara ait demografik bilgiler, özgeçmiş, kullandığı ilaçlar, yaşam şekli ve nöropsikiyatrik invanter (NPİ) bilgileri alınmıştır. Hasta yakınlarından sokağa çıkma yasağı dönemi düşünülerek NPİ-1 sorularını yanıtlaması ve sonrakikısıtlı serbestlik dönemi düşünülerek NPİ-2 sorularını yanıtlamaları istenmiştir. Bulgular: Çalışma grubunun %67’si AH, %11’i hafif bilişsel bozukluk, %4’ü vasküler demans, %6’sı frontotemporal demans, %6’sı mikst tip demans, %2’si Lewy cisimcikli demans ve %1’nin sınıflandırılamayan demans hastalarından oluşmaktadır. Olgularda %72 hipertansiyon, %34 kalp hastalıkları, %23 diyabetes mellitus, %11 inme, %4 kronik obstruktif akciğer hastalığı, %3 böbrek yetmezliği, %2 hipotroidi ve %0,4 kanser komorbid olarak bulunmaktaydı. Antidemans ilaçların %65’i kolinesteraz inhibitörleri, %25’iglutamat antagonisti, %15’i kombinasyon tedavilerinden oluşmaktaydı. Hastaların %88’i eş ya da bakımveren ile, %5’i yalnız, %3’ü ise bakımevinde yaşamakta idi. Tüm olguların %82’si apartman dairesinde, %18’i bahçeli bir konutta ikamet etmekte idi. Olguların toplam NPİ-1 ortalaması 23,6±23 ve NPİ-2 ortalaması 19,4±23 olarak saptanmıştır. Yalnız yaşayan ve eş ya da bakımvereni ile yaşayan katılımcıların karantina süreci ve sonrası NPİ puanları arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Yürüyüş yapma imkanı olan grupta NPİ-1 puanı 18,8±26, NPİ-2 puanı 13,4±17 (p<0.0001); yürüyüş yapmayan grupta NPİ-1 puanı 33,9±25, NPİ-2 puanı 32±27 olarak bulunmuştur. Klinik derecelendirme ölçeği (KDÖ) puanı, 0.5 olan grupta NPİ-1 ve NPİ-2 puanları sırasıyla; 10,3±12 ve 7,6±16 olarak bulunmuştur (p=0,004). KDÖ puanı 1 olan grupta NPİ-1 ve NPİ-2 puanları sırasıyla; 25,5±23 ve 16,2±17 (p<0, 0001) iken KDÖ puanı 2 ve 3 olan gruplarda NPİ-1 ve NPİ2 arasında anlamlı fark saptanmamıştır. Tartışma: Çalışma grubunun nöropsikiyatrik durumu sokağa çıkma yasağı süreci sonrasındaki dönemde iyileşme göstermiştir. Bu da katılımcıların karantina sonrası yaşadıkları depresyon, halüsinasyon, anksiyete gibi nöropsikolojik problemlerin şiddetinin azaldığını ya da ortadan kalktığı ortaya koymaktadır. Ayrıca günlük hayatında yürüyüş gibi fiziksel aktiviteleri yapma imkanı bulabilen kişilerin nörospikiyatrik açıdan daha iyi olmaları hastaların fiziksel aktivitelerden oldukça iyi yönde etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma ülkemizdeki demans hastaların karantina gibi travmatik bir süreçle nasıl başaçıkabildiğini göstermesi açısından önemli sonuçlara işaret etmektedir. İleri çalışmalar önerilir.